2023
onze overleden medebroeders
14 januari te Belo Horizonte (Brazilië)
Frans (Chico) van der Poel, 82 jaar oud, 63 jaar minderbroeder en 56 jaar priester.
Frans werd op 3 augustus 1940 geboren te Zoeterwoude, trad in bij de minderbroeders franciscanen in 1960 en werd in 1967 priester gewijd. Hij trok toen naar Brazilië. Daar richtte hij met zijn muzikaal talent een zangkoor op onder de melaatsen en kwam hij in aanraking met de volksreligiositeit. Hier raakte hij vol van: het is zijn levenswerk geworden, bekroond met een woordenboek ‘Dicinario da religiosidade popular’ (Woordenboek van volksreligiositeit). Met zijn eenvoud en ontwapenend optreden wist hij velen voor zich in te nemen.
16 januari te Voorhout
Kees (Waltram) van Vliet, 90 jaar oud, 70 jaar minderbroeder en 63 jaar priester.
Kees was in veel opzichten een groot mens. Hij was het 8e kind van de 10 kinderen van het gezin van Cornelis van Vliet en Cornelia van Schie. Misschien kwam Kees wel eens wat dominant over maar eigenlijk is die kleinheid en bescheidenheid zijn leven lang gebleven – zeker op de vele momenten dat hij zich een nietig onderdeel voelde van de grootsheid en het mysterie van de Schepping. Dat heeft hem mede de kracht gegeven om een groot mens te kunnen worden en in allerlei vormen heel veel voor de medemens te kunnen betekenen.
Hij is erg beïnvloed door alles wat er in de zestiger jaren van de vorige eeuw in de kerk en in de samenleving in beweging kwam. Met beide voelde hij zich sterk verbonden met als levenstaak om al het goede dat hij daarin beleefde vóór te leven en het aan anderen door te geven – denk maar aan de Franciscaanse Vredeswacht of de Franciscaanse leefgroep Verbum Dei. Dat was de zin van zijn leven. Zijn gevoel van de Oneindigheid om hem heen heeft er ook toe bijgedragen dat hij op een vreedzame wijze zijn eigen eindigheid heeft beleefd.
18 februari te Hasselt (B)
Louis Aerden, 81 jaar oud, 60 jaar minderbroeder.
Louis Aerden werd geboren te Opglabbeek op 25 november 1941. Hij trad in bij de minderbroeders op 13 september 1963 en was missionaris in Congo van 1968 tot 2023. Hij overleed in Hasselt.
25 februari te Nijmegen
Ton Peters, 81 jaar oud, 62 jaar minderbroeder en 55 jaar priester.
In Ton hebben wij een geliefde, betrokken en zeer bekwame medebroeder verloren. Hij was een van de drie jongens van zijn moeder Stien Mulder en zijn vader Frans Peters. Zij waren hele gelovige mensen. Daarom is het niet verwonderlijk dat Ton misdienaar werd.
Wat hij in die periode beleefde is bepalend geweest voor zijn verdere leven: zijn liefde voor met name kerkmuziek en zijn gevoel voor liturgie. Zijn karakter om alles zo perfect mogelijk te doen heeft zowel de Provincie en de medebroeders als velen daarbuiten veel goeds gedaan – al zal het hem in zijn persoonlijke beleving wel eens in de weg gezeten hebben.
Ton heeft grote verdienste gehad als pastor en begeleider van allerlei maatschappelijke groepen maar vooral als secretaris en archivaris van de Provincie. Ieder die in deze met vragen zat kon altijd bij hem terecht. Wij zijn hem veel dank verschuldigd.
Zijn laatste jaren en dagen waren wat zijn gezondheid betreft niet gemakkelijk maar hij is vol overgave gestorven.
4 april te Megen
Jan (Cletus) van den Eijnden, 76 jaar oud, 58 jaar minderbroeder en 36 jaar priester.
12 juni – de geboortedag van Jan is altijd een belangrijke dag geweest in zijn leven. Zijn eerste jaren waren niet gemakkelijk maar hij was een goede leerling en een goede student. De ordelijke beginjaren bij de Franciscanen gaven hem de rust om te ontdekken wie hij was en wat hij kon. En dat was heel veel.
Met zijn vele talenten heeft hij zowel binnen de Orde als voor vele daarbuiten heel veel betekend. Hij had de gave om moeilijke dingen begrijpelijk uit te leggen. En hij kon boeiend vertellen.
Jan was ook een uitstekend bestuurder – zakelijk en meelevend. Mede door zijn pastorale jaren had hij meer oog gekregen voor mensen om hem heen – vooral voor mensen aan de onderkant van de samenleving. En werd hij ook steeds milder. Daarin beleefde Jan ook duidelijker zijn franciscaan-zijn.
Gelukkig liet hij ook merken dat hij niet volmaakt was. Daarom hielden velen van hem.
Jan is in vrede gestorven – dankbaar voor zijn leven en voor wat hij mocht doen. En wij die achterbleven zijn Jan dankbaar voor wie hij geweest is.
21 mei te Antwerpen
Jozef (Guido) Rakels, 95 jaar oud, 79 jaar minderbroeder.
Jozef Rakels werd geboren in Westerlo op 16 oktober 1927 in Westerlo als zoon van Thomas en Dymphna Rakels-Vanregtemorter. Hij trad in bij de minderbroeders op 3 november 1944. Hij overleed in Antwerpen op 21 mei 2023.
22 juni te Leuven
Walter (Burchard) Verhelst, 88 jaar oud, 69 jaar minderbroeder en 63 jaar priester.
Hij was een rijkbegaafde broeder, meerdere jaren definitor en provinciaal, medewerker in Pro Arte, verantwoordelijke voor de navorming, leraar godsdienst en filosofie, productief redactielid van De Band en van het Tijdschrift voor Verkondiging, assistent van de clarissen en van de FSO, begeleider van kapittels en groepen, raadsman en vriend voor velen. Natuurliefhebber, kok, gelegenheidsmuzikant en verteller, medestichter van Diogenes, de Leuvense club voor alleenstaanden, van het ‘Kattestroetkwartet’ dat vooral optrad voor bejaarden. Enkele jaren werkte hij mee bij het Centrum voor Christelijk Vormingswerk van het bisdom Antwerpen. De laatste jaren van zijn leven was hij een gewaardeerde voorganger in de Sint-Antoniusparochie in Heverlee. In alles bleef hij zonder pretentie minderbroeder.
27 augustus te Nijmegen
Gerard Ris, 93 jaar oud, 71 jaar minderbroeder en 65 jaar priester.
Gerard (‘Ger’ in zijn familie) is in 1930 in Amsterdam geboren als het tweede kind van Frits Ris en Marie Putter. Hij heeft een lang en rijk leven gehad waar elders veel over te lezen is.
Er zijn twee gebeurens geweest die zijn verdere leven hebben bepaald. Na zijn priesterwijding kwam hij al vrij snel in het vormings- en jongerenwerk terecht. Daarin ontdekte hij dat het in het leven niet gaat om te behouden maar juist om los te laten en te werken aan wat komt. Hij heeft dat ervaren als een grote bevrijding – zeker toen hij na verloop van tijd ontdekte dat het daar in het jodendom en dus ook in het christendom en in de franciscaanse levenswijze uiteindelijk om gaat. Daarin heeft hij zich steeds meer verdiept omdat vanaf zijn jeugd altijd de vraag bij hem bleef spelen – wanneer hij met zijn vader zondags ging wandelen – waarom er prikkeldraadhekken rond de joodse wijken waren aangebracht.
‘Ga’ – zegt de Eeuwige tegen Mozes – ‘ga’ zei Hij tegen Gerard. Niet je eigen weg maar ga met Hem de weg die vóór je ligt. Dat was de kern van zijn
geloven: durf het aan en geef ruimte. Door deze levensinstelling heeft
Gerard een heel grote bijdrage geleverd aan het leven van talloze mensen, binnen én buiten de broederschap.
25 december te Wijchen
Toon van Griensven, 95 jaar oud, 75 jaar minderbroeder en 68 jaar priester
Toon werd geboren op 25 september 1928 en was de jongste zoon van de Nederlandse Piet van Griensven en de Belgische Poldine Vancrabeekx. Hij heeft een aantal jaren in Nederland en een aantal jaren in België gewerkt. Hij was met al zijn talenten een pastor zoals pastores bedoeld zijn. Hij had hart voor mensen en hij kon heel goed luisteren. Mensen hadden daarom graag met hem te maken ook al omdat hij vaak ter zake en vol humor kon reageren. Zijn franciscaan zijn kwam vooral naar boven in zijn genieten van en bezig zijn met de Schepping, met muziek en zijn liefde voor het woord en het Woord. Hij was – net als Franciscus – een speelman Gods. Omdat hij op verschillende plaatsen heeft gewerkt is hij ook aantal keren verhuisd. Maar met de vele verhuizingen in de laatste tijd van zijn leven heeft hij moeite gehad. Gelukkig vond hij rust en vooral een goede opvang in Wijchen waar hij in de kerstnacht van 1223 is overleden. Op zijn tafel lag een gedichtenbundel van Guido Gezelle open bij de woorden ‘laat uw oneindig licht mij zien in ’t Vaderhuis’.
