2018
onze overleden medebroeders
1 Januari te Nijmegen
Emil (Adalberto) Lau, 90 jaar oud, 71 jaar minderbroeder en 65 jaar priester.
Na zijn studie op het college in Katwijk trad Emil in Vlodrop in bij de franciscanen. In 1953 werd hij priester gewijd en datzelfde jaar vertrok hij, toen nog Supplicius geheten, samen met enkele medebroeders naar Brazilië. Neerlandia Serafica weet te melden dat er in Brazilië het jaar daarvoor door ‘onze minderbroeders’ 325.598 biechten werden gehoord en 1.466.390 communies werden uitgereikt. Emil zou, nu als frei Adalberto, royaal zijn aandeel gaan leveren aan getallen als deze.
Maar hij leverde ook zijn aandeel op andere terreinen. In het onderwijs: in Nanuque was hij leraar en later directeur van het gymnasium; hij onderscheidde zich ook in de bouw van woningen voor de armen in Jequitinhonha. In 1986 keert hij terug in Nederland. Hij wordt pastoor in Hazerswoude-Dorp. Maar Brazilië vergeten doet hij niet. Hij bezoekt nog meerdere malen het land en de mensen van wie hij was gaan houden. Hij woonde in Hazerswoude met zijn zus Corrie, die hem op de pastorie vele jaren in zijn werk ondersteunde. Na haar dood in 2016 verhuist Emil naar Alverna. Zijn gehoor laat het steeds meer afweten. En hij genoot ervan als hij familie en vrienden nog eens kon bezoeken. Hij bidt veel. Daar vindt hij steeds meer de kracht, die hij zelf niet meer heeft. Zijn rozenkrans is hem lief. In zijn slaap is hij van ons heengegaan. Wij vertrouwen dat hij nu ten volle deel mag hebben aan Gods liefde.
18 Januari te Divinópolis, Brazilië
Bram (Eduald) Kemmeren, 85 jaar oud, 64 jaar minderbroeder en 57 jaar priester.
Onmiddellijk na zijn priesterwijding vertrok Bram naar Brazilië. Gedurende zijn arbeidzaam leven is hij steeds met hart en ziel in het basispastoraat werkzaam geweest. Eerst twaalf jaar in Nanuque; vervolgens twaalf jaar in Corinto. Daarna weer twaalf jaar in Para de Minas. Na nog zes jaar actief als pastor in Belo Horizonte, ging hij het in 2004 rustiger aan doen in Areias. Hij verleende daar nog veel assistenties. Omdat zijn conditie achteruitging verhuisde hij naar Divinópolis, waar hij nog wel wat hielp in de verschillende parochies. Bram was een echte franciscaan. Hij was bescheiden en leefde in armoede. Hij bekommerde zich niet om zijn kleding, zeker niet om luxe artikelen. Hij was de eenvoud zelve. De laatste jaren moest hij lichamelijk en psychisch steeds meer inleveren. Zijn overlijden kwam niet onverwacht. Hij werd op het kloosterkerkhof van Areias begraven.
7 Februari te Wijchen
Herman (Januarius) Münninghoff, 96 jaar oud, 71 jaar minderbroeder, 65 jaar priester en 45 jaar bisschop.
Herman zat tijdens de oorlog in het verzet. Toen hij een nieuw onderduikadres moest hebben, vond hij dat bij de franciscanen in Megen. Na verloop van tijd vond hij daar ook nog iets anders: zijn roeping om franciscaan te worden. Hij liet zijn notarisopleiding achter zich en trad in 1946 in. Na de vormingsjaren vertrok hij in 1954 als missionaris naar Nieuw Guinea. Daar heeft hij zich meer dan vijftig jaar ingezet voor het welzijn van de Papua’s. In 1972 werd hij bisschop van Jayapura. Daar had hij niet om gevraagd. Maar hij zei ja. Als motto koos hij ‘Uw wil geschiede’, want daarin was zijn aanstekelijke optimisme geworteld. Uitgesproken progressief was hij niet. Maar hij gaf ruimte. Hij hield een pastoraal concilie waarbij iedereen tot in de verste uithoek van het bisdom werd betrokken. De centrale theologische opleiding werd toegankelijk voor mannen en vrouwen. Afgestudeerden werden voorganger als pastoraal werker, diaken of priester. In de jaren negentig, toen schendingen van de mensenrechten aan de orde van de dag waren, was hij degene die dit vanuit de kerk aan de kaak stelde. Voor de Papua’s was hij sindsdien de bisschop die opkwam voor hun mensenrechten.
Sinds 2005 terug in Nederland, was hij in Warmond opnieuw iemand die mensen opzocht, troostte en bemoedigde. Ook in zijn laatste jaren in Alverna bleef hij ondanks toenemende lichamelijke gebreken een enthousiaste man met een missie. Hij was een broeder, die overal welkom was en die het gelaat van zijn Schepper vaak op onverwachte wijze zichtbaar wist te maken.
28 Februari te Divinópolis, Brazilië
Francesco Prick, ruim 99 jaar oud, 80 jaar minderbroeder en 73 jaar priester.
Frei Francesco werd op 5 mei 1918 geboren. In 1937 trad hij in bij de franciscanen en werd in 1944 priester gewijd. In 1946 kon hij naar Brazilië vertrekken, waar hij de eerste 15 jaar in Rio Grande de Sul (in het zuiden van Brazilië) werkzaam was. Vervolgens heeft hij de rest van zijn actieve leven doorgebracht in Minas Gerais. Al die jaren was hij werkzaam in de pastoraal, waarbij hij bijzondere aandacht had voor de persoonlijke noden van de mensen. Hij was een graag geziene medebroeder, die in de verschillende communiteiten waar hij geleefd heeft, zorgde voor een lichtere noot. In 2009 verhuisde Francesco naar Belo Horizonte (Carlos Prates), waar hij de nodige zorg kon krijgen. Hij is uiteindelijk in Divinópolis overleden. Op twee maanden na werd hij 100 jaar.
10 Maart te Knokke-Heist
Dirk (Berthold) SLACHMUYLDERS, geboren te Puurs, 84 jaar oud, 65 jaar minderbroeder en 59 jaar priester.
Na zijn priesterwijding studeerde hij aan het Antonianum te Rome. Toen werd hij gedurende drie jaar lector in Sint-Truiden. Bij de start van het CKS werd hij godsdienstleraar, docent moraal en filosofie in Antwerpen en Turnhout en later in Leuven. In 2000 werd hij pastoor in Evergem. Hij was en bleef een zoeker, erg betrokken op mensen en zijn medebroeders.
3 Mei te Alverna
Felix Tijdink, 83 jaar oud, 58 jaar minderbroeder en 51 jaar priester.
Felix werd op 1 april 1935 in Hengelo geboren. Door het lezen van het boek van Felix Timmermans De Harp van St. Franciscus kwam het verlangen op om franciscaan te worden. In 1959 trad hij in bij de franciscanen en werd in 1967 priester gewijd. In dat jaar vertrok hij naar Papua, waar hij ‘een goede pastoor’ wordt genoemd, die mensen weet te vormen en te begeleiden tot volwassen gelovigen. In 1981 keert hij terug naar Nederland, deed een pastoraal klinische training en volgde lessen aan de kunstacademie in Kampen. Daarna werd hij ziekenhuispastor in Amsterdam. Binnen de orde was Felix actief als redactielid van Frappant, werkgroep GVES en commissie Ouderenzorg. In 2010 verhuisde hij naar de communiteit in Utrecht. Toen hij meer zorg nodig had verhuisde hij in 2017 naar La Verna, afdeling het Zonnelied. Hij ontving daar liefdevolle zorg en veel bezoek van familie en vrienden. Toch ging hij in korte tijd snel achteruit. Na het ontvangen van de ziekenzalving overleed Felix twee dagen later in rust en vrede.
29 Juni te Nijmegen
Jos (Daniël) Drijvers, 88 jaar oud, 66 jaar minderbroeder en 60 jaar priester.
Jos trad in bij de franciscanen in 1951 in Hoogcruts. In 1958 werd hij priester gewijd en in datzelfde jaar vertrok hij als missionaris naar Pakistan. Jos was een bescheiden en beminnelijk mens, die zich 45 jaar lang met hart en ziel als missionaris heeft ingezet voor zijn mensen in Pakistan. Hier was hij o. a. pastoor in het bisdom Hyderabad, waar hij vooral bij de arme bevolking erg geliefd was. Dat was ook zo in de verstoten bevolkingsgroep van Sukkur, wonend op boten, voor wie hij opkwam en waar hij gelukkig was. Toch wordt Jos de jaren door ook getekend door een zekere onrust, onrust over dingen die zouden kunnen gebeuren. En in Pakistan is ook heel wat gebeurd. Jos de vriendelijke was tegelijk de waakzame.
Na zijn terugkeer in Nederland in 2004 woonde hij in de communiteit van Utrecht. Daar nam hij verschillende taken op zich. Zo assisteerde hij in het verzorgingshuis Tolsteeg. Hij was een vroom en meelevend pastor, gewaardeerd door de bewoners. Toen hij in 2017 zelf meer zorg nodig kreeg verhuisde hij naar zorgcentrum Aqua Viva in Nijmegen. Hij vond er de deskundige verzorging tot het einde kwam.
2 Juli te Alverna
Jan (Didacus) Braun, 92 jaar oud, 73 jaar minderbroeder en 67 jaar priester.
Na zijn priesterwijding in 1951 vervolgde Jan zijn theologiestudie in Nijmegen en Innsbruck. Vanaf 1955 was hij lector dogmatiek in de studiekloosters van de franciscanen. Hij was adviseur bij het Pastoraal Concilie in 1967 en verbonden aan de Katholieke Theologische Hogeschool Amsterdam, waar hij ook rector geweest is. Jan was een geboren docent, die vele broeders en zusters met zijn colleges en voordrachten wist te boeien en te inspireren Hij was directeur van de theologische cursus van de clarissen en hoofdredacteur van ‘De Gewijde Rede’. Binnen de orde was hij nog in meerdere functies dienstbaar. In 1988 sloot hij zich aan bij de communiteit in Delft, waar hij pastorale assistenties in verschillende parochies verrichtte. In 2006 verhuisde hij naar Warmond. Hij kreeg daar goede zorg en had er een goede tijd. Begin 2016 verhuisde hij naar Alverna/Wijchen.
Hij was blij en dankbaar opgenomen te zijn in de gemeenschap van medebroeders. Jan werd bijzonder gewaardeerd om zijn droge humor, zijn geloof en tenslotte om zijn overgave aan het goddelijk mysterie.
4 Augustus te Munsterbilzen
Mathieu (Pancrace) AWOUTERS, geboren te Opglabbeek, 94 jaar oud, 66 jaar minderbroeder en 63 jaar priester.
Aanvankelijk ingetreden bij de Witte Paters, is hij later minderbroeder geworden. Hij was toen 25 jaar oud. Na zijn priesterwijding en eloquentie vertrok hij naar Kongo. Eenendertig jaar lang werkte hij in Dilolo, ook temidden van melaatsen. In 1991 vertrok hij naar Corsica waar hij achttien jaar missionaris was in een groot aantal parochies. In 2009 keerde hij weer naar België en woonde in onze gemeenschap te Sint-Truiden. De laatste jaren verbleef hij in het ouderlingentehuis te Opglabbeek.
5 Oktober te Nijmegen
Wim (Wilhadus) Hertman, bijna 100 jaar oud, 82 jaar minderbroeder en 75 jaar priester.
Na zijn priesterwijding in 1943 ging hij verder met theologiestudie in Leuven en Parijs. In 1954 kreeg hij een benoeming voor Bergen, Noorwegen. Wim was een pionier voor de oecumene in Bergen. Hij woonde er meer dan 30 jaren. In 1967 werd hij rector van het ziekenhuis en directeur van het Franciscuscentrum. In 1980 werd hij superior van de franciscanen in Noorwegen. Na zijn pensioen in 1987 woonde hij bijna dertig jaar in Saint André in Zuid-Frankrijk, werkzaam als pastoor van een kleine parochie. Ondanks zijn toenemende blindheid en moeilijkheden bij het lopen voelde hij zich nog erg nuttig in Saint André. In 2015 kwam hij naar de Vermeerstraat, Nijmegen. Begin december 2017 kon hij na een ongelukkige val zijn rechterbeen niet meer gebruiken. Omdat hij steeds meer zorg nodig had, werd hij op 29 december 2018 opgenomen in Aqua Viva.
Wim was een krachtige en begaafde persoonlijkheid; een vriendelijk mens die bijna altijd een fijn woord wist te zeggen aan degene die met hem in contact kwam. Hij was een diepgelovig christen die dankbaar in het leven stond. Vijf dagen voor zijn 100e verjaardag mocht hij in diep geloof zijn leven teruggeven aan de Heer van alle leven.
25 November te Druten
Dirk (Felix) Bakker, 86 jaar oud en 64 jaar minderbroeder.
In 1953 trad Dirk in Weert in. In 1961, na zijn plechtige professie, vertrekt hij naar het toenmalig Nederlands Nieuw-Guinea. Hij werkt daar in Sentani, en later in Epouto als projectleider landbouw en veeteelt. In 1969 verergeren zijn al langer durende rugklachten dermate dat hij door artsen wordt geadviseerd uit de landbouw te stappen en naar Europa terug te keren. In 1971 wordt hij lid van de communiteit in Hoorn. Hij vindt werk als portier in het St. Jansgasthuis. Daarnaast zet hij een bloeiende wereldwinkel op.
15 jaar is hij missiesecretaris van het bisdom Haarlem. Binnen de Franciscaanse Beweging in Noord-Holland weet hij velen te inspireren. Vanaf 2013 woont hij in de communiteit van Wijchen. Met zijn West-Friese humor weet hij een prettige stemming steeds erin te houden. En dan wordt hij ziek en gaat zijn gezondheid snel achteruit. Voor hij naar het hospice gaat ontvangt hij de ziekenzalving. Hij was dankbaar voor zijn leven, en dankbaar om de liefdevolle zorg en aandacht die hij van zijn broeders mocht ontvangen.
