Franciscans International
De franciscaanse familie bij de VN heeft een nieuwe directeur en een nieuwe website.
Franciscans International heeft een nieuwe directeur gekregen en een nieuwe website gelanceerd. Dit nieuws is een mooie gelegenheid deze organisatie weer eens over het voetlicht te brengen. Na elf jaar stopt Duitse broeder Markus Heinze als directeur. Hij zal worden opgevolgd door de anglicaanse franciscaan Blair Matheson uit Nieuw-Zeeland. De nieuwe website (www.franciscansinternational.org) maakt het werk en de documenten van Franciscan International veel beter vindbaar voor de bezoeker.
Franciscans International (FI) is de gemeenschappelijke non-gouvernementele organisatie van de franciscaanse familie. Naast de rooms-katholieke gemeenschappen horen daartoe ook de Anglicaanse franciscaanse ordes (‘Society of Saint Francis’).
Door het direct inbrengen van concrete ervaringen van zusters en broeders op het gebied van mensenrechtenschendingen in de verschillende commissies en conferenties vormt FI de ‘franciscaanse stem’ bij de Verenigde Naties (VN). De organisatie kiest daarbij partij voor die mensen, die in onze samenlevingen uitgesloten worden en wier rechten en waardigheid vaak permanent en fundamenteel geschonden worden.
Lokale problemen zijn geen geïsoleerde problemen
Al vroeg in het bestaan van de minderbroedersorde vroeg de toenmalige paus de broeders een ‘kerkwijde consultatie’ te houden, omdat hij zich goed realiseerde dat de franciscaanse connecties wijdverspreid en diepgeworteld waren over de gehele wereld. FI bouwt min of meer voort op het idee dat de franciscaanse familie diepgeworteld is in vele landen en culturen over de wereld.
FI werd op initiatief van de Amerikaanse franciscanes Elizabeth Cameroon en de Maltese franciscaan Dionysius Mintoff in het leven geroepen. De start lag in hun brief uit 1982 aan hun eigen zusters en broeders met het voorstel tot een franciscaanse permanente vertegenwoordiging bij de VN te komen. Dit deed onder hun achterban het idee groeien dat de lokale problemen waar ze tegenaan liepen geen geïsoleerde problemen waren. Hun initiatief werd daarom breed omarmd. In 1989 werd FI door de VN officieel erkend als een niet-gouvernementele organisatie (NGO). Het jaar daarop was het eerste kantoor een feit.
Algemene consultatieve status
FI kreeg uiteindelijk in 1995 de ‘algemene consultatieve status’ bij de Verenigde Naties. Deze status maakt het mogelijk voor FI bij alle agendapunten schriftelijk of mondeling inbreng te hebben en in een veelvoud van conferenties en commissies actief mee te werken.
Deze erkenning maakt FI vrij uniek. Er zijn wel andere ordesfamilies, bijvoorbeeld de dominicanen (‘Dominicans for Justice and Peace’), met vergelijkbare organisaties en een NGO-status. Met acht daarvan (die samen twintig verschillende ordesgemeenschappen vertegenwoordigen) werkt FI samen. Naast FI kent als religieuze organisatie alleen ‘de familie van de zustercongregaties van Sint Jozef’ een consultatieve status bij de Verenigde Naties. Deze status is überhaupt slechts aan 131 organisaties verleend.
De broeders, zusters en leken die werken voor FI zijn ervan overtuigd dat deze betrokkenheid bij de VN ter verdediging van de waardigheid en de rechten van alle mensen uit de franciscaanse roeping voortkomt. Ze wijzen daarbij vooral op de respectvolle ontmoeting van Franciscus met de melaatse en met de sultan, maar ook op Franciscus’ Brief aan de stadsbestuurders. Daarin roept Franciscus ‘alle stadsbestuurders’ – in andere vertalingen ‘alle bestuurders van de volkeren’ – op goed voor de aan hen toevertrouwde mensen te zorgen om zo (ook) hun eigen zielenheil veilig te stellen.
FI zorgt er voor dat locals bij de VN gezien en gehoord hebben.
FI in de praktijk
In samenwerking met de zusters en broeders ter plaatse brengen de medewerkers mensenrechtenschendingen in verscheidene landen ter sprake bij de Verenigde Naties. Daarmee brengen ze deze schendingen in de openbaarheid en het internationale bewustzijn.
FI laat vaak lokale mensen invliegen in de VN-vergaderingen. Zo krijgt de VN heel direct met iemand van doen die dagelijks slachtoffer is van bijvoorbeeld mensenrechtenschendingen.
West-Papua
Een voorbeeld is het, sinds vele jaren bestaande, project met de minderbroeders franciscanen in West-Papua/Indonesië. De minderbroeders franciscanen in Nederland zijn daarmee verbonden, omdat Papua een dochterprovincie van ons is. Het gaat hierbij vooral om de bescherming van minderheden en de inheemse bevolking. Zowel door manifestaties en verzoekschriften bij de VN, als ook door directe gesprekken met de diplomatieke vertegenwoordigers van Indonesië bij de VN proberen zij een verbetering van de situatie tot stand te brengen.
Thematische zwaartepunten van FI zijn ‘extreme armoede en mensenrechten’, ‘economie en mensenrechten’ en ‘duurzame ontwikkelingsdoelen’. Op deze gebieden gaat het vooral daarom, dat in de internationale besluiten en richtlijnen de mensen – vooral die in armoede en aan de rand van de samenleving leven – niet vergeten worden. Op het gebied van de ecologie wijst FI de VN op de negatieve gevolgen die milieuaantastingen op bepaalde mensengroepen hebben. En zij pleiten voor hun bescherming en rechten. Vooral op het gebied van mijnbouw worden vaak de levensfundamenten van inheemse volkeren en andere kleine boeren ernstig verwoest en vergiftigd.
Handboek
Naast het werk op internationaal niveau bij de VN is het voor ons ook belangrijk dat die besluiten op nationaal en regionaal niveau ook daadwerkelijk uitgevoerd worden en de mensen concrete veranderingen ten goede kunnen ervaren. Daarom Heeft FI met de beweging ‘ATD fourth world‘ een handboek ontwikkeld dat de lokale sociaalwerkers – zoals ook onze franciscaanse broeders en zusters – tot hulp kan zijn bij hun werk met en voor de mensen in armoede.
Ook het vredeswerk gebeurt bij FI onder het vraagstuk van het mensenrechtenwerk. Daarnaast is FI lid van de zogenoemde werkgroep bij de Veiligheidsraad, waar het eigenlijk voor het grootste deel om vragen van vrede en veiligheid gaat.
Het gaat vooral daarom, dat in de internationale besluiten en richtlijnen de mensen – vooral die in armoede en aan de rand van de samenleving leven – niet vergeten worden.
De Raad van Bestuur, of ‘The Board’, v.l.n.r.: Markus Heinze ofm, Blair Matheson tssf, Michael Perry ofm, Carlos Trovarelli OFMConv (contactspersoon van de Franciscaanse familieconferentie; geen boardmember), Charity Lydia Katongo Nkandu SFMA, Carolyn D. Townes OFS, James Donegan OFMCap, José Eduardo Jazo Tarín TOR en Joseph Blay OFMConv.
