Minderbroeders franciscanen op de kaart van de Lage Landen aan de Zee

Deel III

Het is niet de eerste keer sinds 1217, dat de franciscaanse kaart van de Lage Landen opnieuw getekend gaat worden.

Daarbij ging en gaat het niet alleen om territoriale grenzen: kerkelijke en wereldlijke ontwikkelingen bepaalden de oorzaken. En tot de gevolgen behoorde het moeten wennen aan broeders met een andere vòòrgeschiedenis en de karaktertrekken die van een andere vòòrgeschiedenis het gevolg waren. Of de wonden, te likken na conflicten rond de scheiding.

Wijsheid was het dus, als broeders zich wilden verdiepen in elkanders vòòrgeschiedenis. En die wijsheid wensen we in Noordelijk Nederland en Vlaamstalig België elkaar toe, zeker aan degenen die in de nabije toekomst aan ons samengaan betrokken zijn.

Daarbij kan helpen, dat deze beide Minderbroedersprovincies hun geschiedenis op schrift gebracht zagen. Voor de Vlamingen geschiedde dit in het jubileumboek dat Dirk Laureys bij het 150-jarig jubileum in 1992 schreef[i]. Voor Nederland mocht ik zelf schrijven[ii], waarbij veel wijsheid werd opgedaan bij de bezoeken die ik samen met Leo Goossens aan Sint Truiden bracht: hij voor de boeken met oude prentjes, ik voor de bibliografische cartotheek. Archangelus Houbaert was daar een goede gastheer.

[i] Dirk Laureys, De Mindere Broeders van Franciscus 1842-1992. 150 jaar Minderbroeders in Vlaanderen, Leuven (i.s.m. KADOC) 1992.

[ii] J.A de Kok ofm, Acht eeuwen Minderbroeders in Nederland. Een oriëntatie. Hilversum (Verloren) 2007, 20082.

Br. Jan de Kok ofm

De ophanging van de Martelaren van Gorcum

Onze patronen

De Reformatie heeft, op zichzelf beschouwd, geen directe gevolgen voor de territoriale kaart gehad. Wel verloor vooral de Germania Inferior kloosters.

Als je dan in 1609 besluit, ‘terug te gaan naar alle plaatsen waar men tevoren een klooster had’ (en zich niet tot de missionaire handhaving te Leiden en Amsterdam te beperken), dan heeft dat op termijn gevolgen voor de provincie als geheel. Dat heeft als risico, vanuit die eigen geschiedenis van het Noorden naar ‘1572’ te kijken.

De eerste minderbroeders-martelaren vielen echter te Valenciennes, al in 1566 bij de Beeldenstorm aldaar. De eerste martelaar van de Germania Inferior viel in 1569 viel op weg van Bergen-op-Zoom naar Antwerpen, omgebracht door ‘bosgeuzen’. Al vòòr 1572 en ook daarna was voor de broeders op assistentie of anderszins op reis gaan een gevaarlijke aangelegenheid. Van slechts enkelen zijn  de precieze omstandigheden van hun levenseinde bekend.

Is 1572 voor het Noorden bekend jaar: Gorcum, Alkmaar, Gouda, in de periode 1575-1591 woedt moord en verwoesting vooral in het zuiden: 1575 de gardiaan van Sluis, 1578 vier broeders levend verbrand te Brugge, drie broeders levend verbrand plus drie doodgeknuppeld te Gent, Diest verliest in 1579 een-voor-een vier broeders, onder wie een neomist op thuisreis. Enzovoorts, enzovoorts, het gaat om tientallen.

Is het een goede gedachte, bij het vieren van de Gorcumse Martelaren als onze partronen, in gebeden en dergelijke, daaraan toe te voegen ‘en de tientallen, die toen en later net als zij in trouw hun leven gaven’?

NAAR NIEUWSOVERZICHT

Gerelateerde nieuwsberichten

Broederconferentie in Assisi

De eerste minderbroeder

Franciscus uit de kunst, deel 4: universele liefde

De Nederlandse en Vlaamse minderbroeders franciscanen maken deel uit van een wereldwijde broederschap binnen de Rooms-Katholieke Kerk, gesticht door Franciscus van Assisi (1182-1226). De officiële naam is ‘Orde van de Minderbroeders’. Franciscus koos hiervoor vanwege het ideaal om als broeders van de armen, de ‘minderen’, bezitloos te leven en er helemaal te zijn voor God en behoeftige medemensen. Donaties voor de Provincie van de Minderbroeders Franciscanen in de Lage Landen zijn welkom op IBAN-nummer BE64 4143 0298 1152 (Vlaanderen) en IBAN-nummer NL39 SNSB 0852 3733 76 (Nederland). In Nederland is de orde aangemerkt als een ‘algemeen nut beogende instelling’ (ANBI). Hierdoor genieten donateurs belastingvoordeel.

PROVINCIALAAT MINDERBROEDERS FRANCISCANEN
Van der Does de Willeboissingel 12 | 5211 CB ‘s-Hertogenbosch | tel.: 073 6875615 e-mail: provincialaat@minderbroedersfranciscanen.net

Disclaimer         Privacy        Preventie ongewenst gedrag

MINDERBROEDERS OP DE KAART VAN DE LAGE LANDEN AAN DE ZEE II MINDERBROEDERS OP DE KAART VAN DE LAGE LANDEN AAN DE ZEE IV